Bedrijven & organisaties

Onderneming
Een onderneming kan op verschillende manieren juridisch worden vormgegeven. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen organisatievormen zonder rechtspersoonlijkheid en rechtspersonen. De keuze die u maakt heeft gevolgen voor de mate waarin u persoonlijk in privé kunt worden aangesproken op betaling van schulden.

Ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid 
De eenvoudigste vorm is de eenmanszaak. Dit is een onderneming zonder verdere juridische structuur. In dit geval oefent u zelf de onderneming uit en bent u ook privé aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen uw ondernemingsvermogen en privé-vermogen. Is er bij een eenmanszaak slechts één ondernemer, bij een personenvennootschap is er sprake van een samenwerkingsverband van ondernemers. Hierbij wordt momenteel nog onderscheid gemaakt tussen de maatschap, de vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CV).

Kenmerk van de personenvennootschappen is dat sprake is van een overeenkomst tussen de vennoten. Een belangrijk onderdeel van dergelijke overeenkomsten is wat er gebeurt als een van de vennoten ophoudt vennoot te zijn, bijvoorbeeld bij diens overlijden. Is er niets geregeld, dan eindigt daarmee de vennootschap.

Ondernemingen met rechtspersoonlijkheid 
De belangrijkste commerciële organisatievorm met rechtspersoonlijkheid is de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (B.V.). De B.V. is zelf drager van rechten en plichten. Zo is de rechtspersoon eigenaar van het ondernemingsvermogen en aansprakelijk voor de schulden. De ondernemer wordt dan aandeelhouder en veelal ook werknemer van de rechtspersoon. Een B.V. wordt vertegenwoordigd door het bestuur en de aandeelhouders zijn eigenaar van de B.V. De bestuurders zijn niet hoofdelijk aansprakelijk zolang sprake is van behoorlijk bestuur. De aandeelhouders kunnen niet meer verliezen dan ze in de B.V. hebben ingebracht of hebben toegezegd in de B.V. in te brengen.Hiermee beperkt u dus het ondernemingsrisico en schermt u het eigen vermogen af. 

Voor de oprichting van een B.V. is een notariële akte nodig. De B.V. geeft  aandelen uit die moeten worden volgestort in geld of in natura, bijvoorbeeld door inbreng van een bestaande onderneming. Sinds 1 oktober 2012 spreekt men ook wel over de flex-B.V. Hiermee wordt gedoeld op de per die datum aangepaste wetgeving waardoor de regels en procedures voor het oprichten van een B.V. vereenvoudigd zijn en meer mogelijkheden zijn ontstaan om de B.V. zo in te richten als dat de ondernemer het beste uitkomt. Een belangrijke wijziging is dat er bij de oprichting geen minimum kapitaal meer bestaa: een kapitaal van één euro volstaat. Voor bestaande vennootschappen is het nuttig en belangrijk om de statuten in overeenstemming te brengen met de huidige wetgeving. Daarvoor is een akte van  statutenwijziging nodig.

Stichting en vereniging
Een stichting is een rechtspersoon, die geen leden kent en die met behulp van vermogen een in de statuten vermeld doel wil verwezenlijken. Bij een vereniging ligt de nadruk daarentegen op de leden, die in de algemene ledenvergadering besluiten nemen over de activiteiten van de vereniging. Beide rechtspersonen kennen een bestuur.

De voor de stichting of vereniging geldende regels worden opgenomen in oprichtingsakte van de statuten van stichting of vereniging. Zo nodig kunnen deze statuten nadien nog worden gewijzigd door een akte van statutenwijziging. Voor Algemeen nut beogende instellingen (ANBI) worden door de Belastingdienst specifieke eisen gesteld aan de statuten.